خوانشی کهن‏الگویی از توصیف مارال در رمان کلیدر

نویسندگان

احمد خاتمی

دانشگاه شهید بهشتی عبدالرسول شاکری

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

در این جستار از توصیف آبتنی مارال در رمان کلیدر نوشتۀ محمود دولت‏آبادی خوانشی کهن‏الگویی ارایه کرده‏ایم. به دلیل همانندی این توصیف با آبتنی شیرین در مثنوی خسرو و شیرین نظامی، بر پایۀ تمایز میان کهن‏الگو و انگاره‏های کهن‏الگویی در نظریۀ یونگ، تکرار این انگاره‏ها یا بازنمایی‏ها را در متون قدیمی‏تر و کلاسیک فارسی ازجمله اوستا، شاهنامه، همای و همایون و.. و همچنین در فرهنگ و تاریخ باورهای ایرانی بررسی کرده‏ایم. نتیجه این‏که بر اساس این خوانش تمامی این تکرارها در توصیف معشوق و همراهیِ آب و زن/ معشوق، بازنمایی انگاره‏های آناهیتا و به ویژه انگارۀ پری بوده‏است که آن نیز می‏تواند تحت تأثیر دوران بانوخدایی در فلات ایران پیش از ورود آریایی‏ها باشد. این خوانش همچنین پیوستگی ارتباط متون ادبی ایرانی را از قدیمی‏ترین انواع تا نوترین آن؛ یعنی نوع ادبی رمان بر بستری فرهنگی اثبات می‏کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بازنمایی جنسیت در رمان «کلیدر»

این مقاله در پی بازنمایی شاخص زبانی جنسیت در بلندترین رمان فارسی، یعنی کلیدر، است. عنصر جنسیت در این رمان ـ‌که زندگی عشایر شمال شرق کشور را به‌تصویر کشیده است‌ـ به‌وضوح دیده می‌شود. نویسنده برای زن کوچ‌نشین، جایگاهی استثنائی قائل شده است؛ زنی که در زندگی عشایری، نقش اساسی‌ای بازی می‌کند، اما تحت تأثیر کلیشه‌های جنسیتی، فرودست به‌شمار می‌آید. در این مقاله که برگرفته از یک کار پژوهشی است، شاخص زب...

متن کامل

آموزه‌های تعلیمی مرگ‌اندیشی‌ در رمان کلیدر

رمان کلیدر، اثر محمود دولت‌آبادی، آمیزه‌ای از آموزه‌های گوناگون اخلاقی و دینی است. هدف مقالۀ حاضر واکاویی آموزه‌های تعلیمی مبتنی بر مرگ‌اندیشی و پاسخ به پرسش چگونگی بازتاب و بیان این آموزه در بزرگ‌رمان فارسی است. مقاله به روش مطالعۀ موردی و به‌صورت کتابخانه‌ای فراهم آمده است. مرگ در این رمان دو چهرۀ زشت و زیبا دارد؛ چهرۀ زشت آن با نیستی و نابودی و چهرۀ زیبای آن با شرافت، شکوهمندی و حرک...

متن کامل

خوانشی فرویدی از رمان سوران سرد

رمان سوران سرد ضمن اشاره به جنگ تحمیلی، بیشتر در بیان وقایع جنگ با حزبی‌ها در مناطق کردستان و فشارهای روحی ـ روانی ناشی از جنگ نوشته شده‌است و می‌توان آن را از جنبه‌های مختلفی از جمله روانکاوی فروید بررسی کرد. مهم‌ترین مؤلفه‌های نظریة فروید، بحث ترس، اضطراب و مکانیسم‌های دفاعی روان‌شناختی است که بر بیمار در مواقع اضطراب عارض می‌شوند. ازآنجاکه جنگ موجب استرس و اضطراب در افراد درگیر جنگ ...

متن کامل

شیوه‏ هاى شخصیت ‏پردازى در رمان کلیدر

عنصر شخصیت در روایت داستان، مهم‏ترین عامل طرح داستان است. داستان به وقایع مربوط به زندگى مردم مى‏پردازد، بنابراین رمان‏نویس بسته به نوع رمانى که مى نویسد شخصیت‏هاى داستانى خود را خلق مى کند. محمود دولت آبادى از بزرگ‏ترین نویسندگان رئالیست ایران‏در رمان ده جلدى خود "کلیدر" به آفرینش بیش از صد و بیست شخصیت زن و مرد و کودک مى‏پردازد. تعدّد شخصیت‏ها در این رمان، آن را به بهترین منبع براى بررسى انواع...

متن کامل

بررسی جلوه‌های آیین قلندری و عیاری در رمان کلیدر

رمان کلیدر اثر محمود دولت آبادی، یکی از رمان های برجسته ی معاصر است که بسیاری از آیین ها و باورهای پهلوانی و قومی منطقه ی خراسان را شناسانده است، به طوری که با پژوهش در آن، می توان به گنجینه ای ارزشمند از فرهنگ عامه ی خراسان دست یافت. وجود این گنجینه، نشان دهنده ی آن است که رمان کلیدر به پایگاه مناسبی برای انباشت و پاسداشت ذخیره های پهلوانی و قومی تبدیل شده است. آیین قلندری و آیین عیاری، از آیی...

متن کامل

تحلیل و تفسیر کارکردهای پوشاک در رمان کلیدر

رمان کلیدر اثر محمود دولت‌آبادی است. این رمان دربرگیرندۀ درون‌مایه‌های تاریخی، اجتماعی و حماسی است. یکی از پرکاربردترین شیوه‌های بیان غیرمستقیم بن‌مایه‌های  این رمان استفاده از پوشاک و مناسبات آن است. مقالۀ حاضر در پی آن است که نقش پوشاک در بیان غیرمستقیم و پنهانی درون‌مایه‌های رمان کلیدر چیست و چه کارکردهایی برای آن می‌توان در نظر گرفت. برای پاسخ پرسش پژوهش، به شیوۀ توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تاریخ ادبیات

جلد ۱۶، شماره ۷۴/۳، صفحات ۰-۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023